Vraag je je wel eens af waarom je je leeg voelt, zelfs als je iets leuks doet? Waarom lijkt niets echt voldoening te geven, ook al heb je alles wat je wilt? Of waarom dat verlangen, als je het bereikt, toch niet vervult wat je hoopte? Hetzelfde zag ik terug bij een van mijn cliënten.

 

Graag wil ik het even hebben over het verschil tussen wat we denken dat we willen, en wat we écht nodig hebben: onze wensen versus onze fundamentele behoeften.

Vandaag komt een van mijn bijzondere cliënten langs. Een jonge, aantrekkelijke, doorzettende vrouw. Aan de buitenkant lijkt het alsof ze alles op orde heeft, maar schijn bedriegt.

Ze stormt mijn praktijk binnen, gooit haar tas gefrustreerd aan de kant en zucht:
“Ik weet het niet meer!”

“Wat precies?” vraag ik met een glimlach en groet haar luchtig: “Goede middag trouwens.”

Ze kijkt me wanhopig aan.
“Ik heb álles geprobeerd om me beter te voelen. Pilates, nieuwe hobby’s, uitstapjes… En even voelt het goed, maar dan komt de leegte weer terug. Het ligt vast aan mij. Er moet iets ‘defect’ met me zijn. Iedereen anders lijkt tevreden met zo’n leven…”

Terwijl ze verder praat en zichzelf verwijten maakt, denk ik:
“Wat als het inderdaad aan jou ligt? Niet omdat je defect bent, maar omdat je niet echt weet wat je nodig hebt.”

Wensen versus Behoeften: Wat is het Verschil?

Ontspan. Je bent niet de enige die niet goed weet wat je écht nodig hebt. Velen van ons kennen hun eigen behoeften niet. We zijn vaak veel beter bekend met onze wensen, maar dat is niet hetzelfde. En dat is precies waar het probleem begint: we verwarren de twee vaak, waardoor er een gat ontstaat tussen wat we denken dat we willen en wat we werkelijk nodig hebben.

Laten we eerst het verschil tussen een wens en een behoefte uitklaren:

• Behoeften zijn fundamenteel en universeel. Elk wezen op aarde moet aan deze behoeften voldoen om te kunnen overleven en groeien. Onze (onvervulde) behoeften drijven ons gedrag aan.

  Voorbeeld: Iemand die voortdurend bezig is met werken en presteren, realiseert zich misschien niet dat deze drang voortkomt uit een onvervulde behoefte. Het kan een behoefte zijn aan erkenning of competentie, die diep in het onderbewuste ligt.

• Wensen: Wensen zijn persoonlijk en specifiek. Ze zijn vaak toekomstgericht en niet noodzakelijk voor ons welzijn, en ze kunnen ons een tijdelijk plezier geven.

  Voorbeeld: Je hebt voedsel nodig om te leven (behoefte), maar je verlangt specifiek naar frietjes met mayonaise (wens). Het verschil is duidelijk: zonder voedsel kun je niet overleven, maar zonder frietjes kom je prima de dag door.

Waarom het Belangrijk Is om je Behoeften te Herkennen

Onze onvervulde behoeften motiveren ons gedrag, vaak zonder dat we het doorhebben. Dit komt omdat we ons meestal niet bewust zijn van de dieperliggende behoeften die ons drijven, maar in plaats daarvan handelen vanuit onze wensen.

Je kunt jezelf wijs maken dat je een nieuwe auto of een luxueuze vakantie wilt, maar wat je misschien echt nodig hebt, is erkenning of een gevoel van rust. Als we onze behoeften negeren en alleen focussen op het vervullen van wensen, blijven we die lege gevoelens houden, zelfs nadat we onze wens hebben vervuld. Het is alsof je dorst hebt en in plaats van water, frisdrank blijft drinken—het lest je dorst niet echt.

Voorbeeld: Stel dat je de wens hebt om promotie te maken op je werk. Maar wat je eigenlijk nodig hebt, is erkenning en waardering (behoefte aan competentie en verbondenheid). Als je deze fundamentele behoefte niet erkent, blijf je streven naar meer status, meer prestaties, zonder ooit écht voldoening te vinden.

De Drie Basisbehoeften voor een Vervullend Leven

Er bestaan verschillende theorieën over menselijke behoeften, maar in essentie kunnen ze worden samengevat in drie fundamentele categorieën:

• Autonomie en controle: Dit gaat over het gevoel dat je je eigen leven kunt sturen. Je hebt de vrijheid nodig om keuzes te maken en onafhankelijk te handelen.
  Voorbeeld: Je wilt een vakantie boeken zonder eindeloze afspraken met anderen over data of bestemmingen. Dit gaat over de behoefte aan autonomie.

• Competentie en erkenning: Het verlangen om ergens goed in te zijn, om jezelf te ontwikkelen en erkenning te krijgen voor wat je kunt.
  Voorbeeld: Als je op je werk continu wordt geprezen, voel je je competent. Als dat uitblijft, kan de behoefte aan competentie een gevoel van onzekerheid creëren.

• Veiligheid en verbondenheid: De behoefte om je veilig te voelen en om betekenisvolle relaties te hebben.
  Voorbeeld: Vriendschappen, romantische relaties of een ondersteunende familie kunnen deze behoefte vervullen. Maar als je geen echte verbinding voelt, kan je sociaal leven leeg aanvoelen, hoe veel feestjes je ook bijwoont.

Hoe Herken je jouw Echte Behoeften?

Nu je het verschil tussen wensen en behoeften begrijpt, is het tijd om te leren hoe je die behoeften in jezelf kunt herkennen en vervullen. Hier zijn een paar praktische tips:

1. Stel jezelf de vraag: Heeft ieder mens op aarde dit nodig?
   Als het antwoord ‘nee’ is, dan heb je te maken met een wens. Als het antwoord ‘ja’ is, dan spreek je waarschijnlijk over een behoefte.
   Voorbeeld: Moet iedereen een sportauto hebben? Nee, dat is een wens. Moet iedereen zich veilig voelen in zijn omgeving? Ja, dat is een behoefte.

2. Ga dieper: Vraag jezelf af waarom je die wens hebt.
   Wat betekent het voor je? Geeft het je een gevoel van status (behoefte aan competentie), stel je er verdriet mee (behoefte aan verbondenheid), of wil je het gewoon omdat je het wilt (behoefte aan autonomie)?
   Voorbeeld: Je wilt een dure tas kopen. Waarom? Is het een symbool van succes of waardering? Dan gaat het eigenlijk om de behoefte aan erkenning.

3. Handel naar je behoeften
   Als je een wens hebt geïdentificeerd, vraag jezelf dan af: Wat is de onderliggende behoefte? En hoe kan ik deze op een directe, gezonde manier vervullen?
   Voorbeeld: Als je merkt dat je behoefte hebt aan verbondenheid, investeer dan in echte relaties in plaats van oppervlakkige interacties. Ga wandelen met een vriend(in) in plaats van uren door social media scrollen.

Conclusie: Leer Behoeften en Wensen te Onderscheiden

Behoeften en wensen zijn beide menselijk, en niet enkel want zelfs mijn hond zit ‘s avonds naast de tafel te janken voor een stukje van mijn lekkere maaltijd (wat duidelijk een wens is). Het is prima om beide te hebben en na te streven. Maar het is belangrijk om te weten dat behoeften fundamenteel zijn voor ons welzijn, zowel fysiek als mentaal. Ze kunnen niet worden vervangen door wensen, hoe verleidelijk die ook zijn.

Door je bewust te worden van je werkelijke behoeften en hieraan te werken, kun je een dieper gevoel van voldoening ervaren. En daar gaat het uiteindelijk om: niet alleen wensen dat je leven beter wordt, maar je echte behoeften erkennen en vervullen.